Uzależnienia behawioralne – nie ma substancji uzależniających ( np. narkotyki, alkohol, nikotyna) a mimo to ludzie wpadają w nałóg

O uzależnieniu behawioralnym mówimy, gdy silna potrzeba wykonywania jakiejś normalnej czynności – na przykład zakupów, seksu, jedzenia czy pracy – przynosi szkody, a wykonująca ją osoba nie potrafi – mimo prób – powstrzymać się od wykonywania tej czynności, przestaje kontrolować sytuację.
Teoretycznie u podstaw nie ma żadnej substancji silnie uzależniającej na poziomie fizjologicznym tj. alkohol czy nikotyna, a mimo to część z nas wpada w nałóg. Na czym polega ten fenomen i jak się mu przeciwstawić?
Uzależnienia behawioralne, czyli niezwiązane z zażywaniem substancji psychoaktywnych, występują coraz częściej i dotyczą ludzi w każdym wieku – zwracają uwagę eksperci. „O uzależnieniu behawioralnym mówimy, gdy silna potrzeba wykonywania jakiejś normalnej czynności – na przykład zakupów, seksu, jedzenia czy pracy – przynosi szkody, a wykonująca ją osoba nie potrafi – mimo prób – powstrzymać się od wykonywania tej czynności, przestaje kontrolować sytuację” – wyjaśnił prof. Jerzy Mellibruda podczas konferencji prasowej zorganizowanej przez Instytut Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego w Warszawie.

Na liście przyczyn: geny, impulsywność, kryzysy…

„Uzależnienia mogą mieć przyczyny genetyczne, jeśli jednak osoba z takim predyspozycjami nie trafi na sprzyjające warunki, nie muszą się one rozwinąć” – dodał. Podłożem uzależnień behawioralnych są inne problemy, np. osobiste konflikty, samotność, impulsywność. A także przewaga myślenia magicznego, życzeniowego (przekonanie, że myślenie, że coś się stanie ma moc sprawczą) nad racjonalnym.

Leczenie uzależnień

Niektórzy sami szukają pomocy psychologa – zauważa profesor – innych skłaniają do tego bliskie osoby, na których życie mają wpływ zachowania uzależnionych. Leczenie zależy od terapeuty. Psychiatrzy wolą stosować farmakoterapię, psychoterapeuci uważają zaś, że leki mogą tylko wspomagać psychoterapię ( na pewno zabezpieczyć pacjenta w początkowym okresie psychoterapii).

Szczególnie skuteczną metodą przy terapii uzależnień jest terapia poznawczo-behawioralna, podczas której osoba oducza się starych kłopotliwych nawyków, ucząc się bardziej adekwatnych sposobów radzenia sobie czy postępowania. Pracuje się także nad zniekształconymi przekonaniami uzależnionego.

Hazard i objadanie się – nasze główne bolączki?

Setki tysięcy młodych Polaków nałogowo się objada i prowokuje wymioty. Szacuje się, że ponad milion Polaków jest uzależnionych od gier hazardowych. Niektórzy przegrali dziesiątki tysięcy i zaciągają długi. „Nawet Euro niesie z sobą dodatkowe zagrożenia – zaznaczył Bogdan Prajsner, kierownik działu badań Instytutu Psychologii Zdrowia. – Wielu ankietowanych przez nas młodych ludzi zamierza brać udział w zakładach dotyczących wyników meczów”.

Uzależniają się coraz młodsi?

Coraz częstsze są uzależnienia w gimnazjach – dodaje Prajsner. „Po kilka procent uczniów nałogowo gra w lotto czy na automatach, jeszcze więcej jest uzależnionych od Internetu” – powiedział. Wyjaśnił, że o uzależnieniu od Internetu można mówić wówczas, gdy dana osoba przebywa w sieci 4 lub więcej godzin dziennie, albo spędza tam czas w godzinach nocnych (po 22.00) i „odczuwa przymus korzystania z Internetu, aby poczuć się lepiej i wpaść w lepszy nastrój”.

Źródło: Gazeta Wyborcza